ΟΙ ΘΕΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ
Λειτουργία Ανταγωνιστικής Αγοράς Ηλεκτρισμού
Η λειτουργία μιας πραγματικά Ανταγωνιστικής Αγοράς Ηλεκτρισμού (ΑΑΗ), αποτελεί το πιο αποδοτικό εργαλείο για τη διασφάλιση δίκαιων και κοστοστρεφών τιμών, προάγοντας τα μακροπρόθεσμα συμφέροντα των καταναλωτών. Το άνοιγμα της ΑΑΗ θα εξαλείψει τις στρεβλώσεις που προκαλούνται από τη συνέχιση της Μεταβατικής Ρύθμισης της Αγοράς, καθιστώντας την απαραίτητη για την ομαλοποίηση των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας. Παράλληλα, θα δώσει τη δυνατότητα στους Κύπριους καταναλωτές να επιλέγουν ελεύθερα τον προμηθευτή της αρεσκείας τους.
Επιπρόσθετα, η ΑΑΗ θα επιτρέψει τη διαμόρφωση ευέλικτων τιμολογίων, με χαμηλότερες χρεώσεις κατά τις ώρες υψηλής παραγωγής από ΑΠΕ και υψηλότερες κατά τις βραδινές ώρες. Κάτι τέτοιο θα ενθαρρύνει τη χρήση ενέργειας κατά τις ώρες υψηλής παραγωγής, επιτυγχάνοντας καλύτερη εξισορρόπηση μεταξύ ζήτησης και προσφοράς, μειώνοντας ταυτόχρονα τις περικοπές πράσινης ενέργειας. Η υιοθέτηση αυτής της προσέγγισης, όχι μόνο θα προάγει τη χρήση ΑΠΕ, αλλά και θα μειώσει το συνολικό κόστος για τους καταναλωτές.
Ως εκ τούτου, καταδεικνύεται ότι η αυστηρή τήρηση του χρονοδιαγράμματος για την έναρξη της ΑΑΗ εντός του 2025 είναι αναγκαία για τη φιλελευθεροποίηση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και την εξυγίανση των τιμών ηλεκτρισμού στη χώρα μας.
Εκσυγχρονισμός Δικτύων και Έξυπνοι Μετρητές
Υπάρχει άμεση ανάγκη ενίσχυσης του Συστήματος Μεταφοράς και Διανομής μέσω στοχευμένων έργων προσαρμογής, εκσυγχρονισμού και αναβάθμισης των Δικτύων. Το ηλεκτρικό δίκτυο πρέπει να είναι σε θέση να διαθέσει την απαιτούμενη δυναμικότητα και χωρητικότητα, αλλά και να ενσωματώσει τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) στη λειτουργία του, διατηρώντας την ασφάλεια και την αξιοπιστία του. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να γίνει άμεση υλοποίηση έργων εκσυγχρονισμού και αναβάθμισης του ηλεκτρικού δικτύου, ώστε να αρθούν τα τεχνικά εμπόδια για την περαιτέρω διείσδυση της διεσπαρμένης ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ.
Ο ΣΑΗ επισημαίνει την αναγκαιότητα επίσπευσης της διαδικασίας εγκατάστασης έξυπνων μετρητών, επιτρέποντας στους Ανεξάρτητους Προμηθευτές να διευρύνουν την πρόσβασή τους και σε οικιακούς καταναλωτές, οι οποίοι θα έχουν τη δυνατότητα να επιλέγουν εναλλακτικούς παρόχους ηλεκτρικής ενέργειας.
Επίσπευση Διαδικασιών Αδειοδότησης Έργων Παραγωγής και Αποθήκευσης Ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ)
Η αποθήκευση ενέργειας συντείνει σημαντικά στην περαιτέρω διείσδυση των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα της χώρα μας, συμβάλλοντας παράλληλα στη μείωση του κόστους ενέργειας. Γι’ αυτό, είναι απαραίτητη η άμεση και επιταχυνόμενη εγκατάσταση συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας.
Η διαδικασία αδειοδότησης για την εγκατάσταση συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας στα υφιστάμενα φωτοβολταϊκά (ΦΒ) έργα είναι επί του παρόντος πολύ χρονοβόρα και επιβάλλεται άμεσα να ελαχιστοποιηθεί η γραφειοκρατία. Για έργα ΑΠΕ που διαθέτουν ήδη τις απαραίτητες άδειες, προτείνεται η εξαίρεσή τους από πλήρη επανεξέταση, με εφαρμογή απλοποιημένων και επιταχυνόμενων διαδικασιών αδειοδότησης, προκειμένου να διευκολυνθεί η άμεση ενσωμάτωση των συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας και να επιτευχθούν οι στόχοι για την αύξηση της διείσδυσης των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα της Κύπρου και τη μείωση του κόστους της ηλεκτρικής ενέργειας.
Η επίσπευση της διαδικασίας αδειοδότησης των συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας, θα επιτρέψει στα υφιστάμενα ΦΒ συστήματα να αποθηκεύουν την παραγόμενη ενέργεια για χρήση τις ώρες αιχμής ή όταν η παραγωγή ΑΠΕ είναι χαμηλή. Αυτό θα μειώσει την ανάγκη για χρήση συμβατικών μονάδων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας που έχουν υψηλότερο κόστος και θα συντείνει στην εξισορρόπηση προσφοράς και ζήτησης. Επιπλέον, η εγκατάσταση συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας θα συμβάλει στη μείωση των περικοπών, καθώς και στην αύξηση της ευελιξίας στη διαχείριση της παραγωγής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές.
Έλευση Φυσικού Αερίου (ΦΑ)
Ο Σύνδεσμος Αγοράς Ηλεκτρισμού θεωρεί ότι η έλευση του φυσικού αερίου στην Κύπρο για σκοπούς ηλεκτροπαραγωγής αποτελεί κρίσιμο βήμα για τη μείωση του κόστους ηλεκτρισμού και την ενίσχυση της ενεργειακής ανταγωνιστικότητας. Η κυπριακή κυβέρνηση οφείλει να επιταχύνει τις διαδικασίες υλοποίησης του τερματικού φυσικού αερίου, καθώς με την έλευσή του θα επέλθει άμεση οικονομική ανακούφιση σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Η ανάπτυξη της αγοράς ηλεκτρισμού οφείλει να είναι ευθυγραμμισμένη με την άφιξη του φυσικού αερίου, εξασφαλίζοντας την ισότιμη ανάπτυξη των υποδομών κα την πρόσβαση όλων των παραγωγών, διασφαλίζοντας τον δίκαιο ανταγωνισμό και ενισχύοντας τη λειτουργία της αγοράς ηλεκτρισμού προς όφελος των καταναλωτών.
Ηλεκτρική Διασύνδεση
Ο ΣΑΗ θεωρεί σημαντική την υλοποίηση ηλεκτρικών διασυνδέσεων, τόσο για σκοπούς ενεργειακής ασφάλειας όσο και πολιτικής σταθερότητας. Παρόλα αυτά, εκφράζει σοβαρές ανησυχίες για την ηλεκτρική διασύνδεση μέσω του Great Sea Interconnector, υπογραμμίζοντας πως πρόκειται για ένα έργο αβέβαιης βιωσιμότητας. Το εν λόγω έργο χαρακτηρίζεται από ασάφεια και έλλειψη διαφάνειας, σε συνδυασμό με το υψηλό κόστος και τις τεχνικές δυσκολίες που ενδέχεται να το καταστήσουν μη υλοποιήσιμο.
Η εμπλοκή της Κυπριακής Δημοκρατίας με κρατικές εγγυήσεις αυξάνει τον δημοσιονομικό κίνδυνο, ενώ οι ισχυρισμοί για μειώσεις στο κόστος ηλεκτρισμού κρίνονται παραπλανητικοί, καθώς η εγχώρια παραγωγή και οι υποδομές θα μπορούσαν ήδη να εξασφαλίσουν φθηνότερη ενέργεια. Επιπρόσθετα, η υλοποίησή του θα οδηγήσει σε υποβάθμιση της τοπικής ενεργειακής παραγωγής και της ενεργειακής ανεξαρτησίας της Κύπρου από ένα έργο που ενέχει ορατά γεωπολιτικά ρίσκα.
Ενεργειακή Πολιτική – Ενεργειακός Σχεδιασμός
Η κυπριακή κοινωνία χρειάζεται μια συνεκτική και σταθερή μακροπρόθεσμη ενεργειακή στρατηγική, η οποία θα επιτρέψει την επίτευξη των φιλόδοξων στόχων της ΕΕ για την ενέργεια και το κλίμα. Δυστυχώς, η απουσία οράματος, οργάνωσης και στρατηγικής προοπτικής στους ενεργειακούς σχεδιασμούς του κράτους, σε συνδυασμό με τις συχνές αλλαγές πορείας και κατευθύνσεων με κάθε κυβερνητική εναλλαγή, επιφέρουν αρνητικά αποτελέσματα.
Ο ΣΑΗ τονίζει την ανάγκη για πολιτικές που ενισχύουν τον ανταγωνισμό, αποφεύγοντας την άμεση ή έμμεση υποστήριξη μονοπωλιακών δομών. Μέσα από τον διάλογο και τις προτάσεις του, ο ΣΑΗ παραμένει πρόθυμος να συμβάλλει στον σχεδιασμό και την υλοποίηση μιας ολοκληρωμένης και βιώσιμης ενεργειακής πολιτικής για την Κύπρο.